Koper of aluminium? Het juiste geleidersmateriaal kiezen

Koper, aluminium of CCA? Bij het selecteren van kabels is de keuze van het geleidersmateriaal een belangrijke beslissing, waarbij geleidbaarheid, gewicht, mechanische sterkte en prijs een rol spelen. Krijg een overzicht van hoe deze materialen van elkaar verschillen.

Koper: De betrouwbare standaard

Voor de meeste kabels en draden is koper de industriestandaard – en dat om goede redenen. Het materiaal heeft een zeer hoge elektrische geleidbaarheid, is trekbestendig, flexibel, eenvoudig te verwerken en recyclebaar. Dankzij deze eigenschappen is het geschikt voor een groot aantal toepassingen in de industrie, gebouwautomatisering, mobiliteit en energievoorziening. Zelfs in veeleisende omgevingen met mechanische belastingen zoals buigen of trillingen, blijft koper betrouwbaar functioneren.

Aluminium: Een klein kostenvoordeel

Binnengeleiders van aluminium worden voornamelijk toegepast wanneer gewicht een doorslaggevende factor is, bijvoorbeeld in lange transmissiekabels, in windturbines of als accukabels in voertuigen. Aluminium is aanzienlijk lichter dan koper, maar heeft slechts 63% van de geleidbaarheid van koper. Grotere doorsneden zijn nodig om hetzelfde stroomdraagvermogen te bereiken. Bovendien is aluminium brosser, gevoeliger voor corrosie en mechanisch minder robuust. Het gebruik van aluminium vereist speciale kennis en de juiste verbindingstechniek en gereedschappen.

Voorbeeldvergelijking van twee geleiderdoorsneden met vergelijkbare geleidbaarheid (IEC 60228, Klasse 2):

• Koperen geleider 150 mm²: ca. 1341 kg/km
• Aluminium geleider 240 mm²: ca. 723 kg/km
  → Een gewichtsreductie van 30-40%

CCA – Copper-Clad Aluminium: Een bedrieglijk compromis?

CCA-geleiders zijn aluminiumgeleiders die bedekt zijn met een dunne laag koper. Deze technologie vindt zijn oorsprong in de antennetechniek en het zogenaamde skineffect, waarbij de hoogste wisselstromen langs het oppervlak van de geleider lopen. Voor elektriciteit moet CCA echter kritisch worden bekeken, omdat het aanzienlijk minder geleidend is dan zuiver koper.

Toch worden CCA-kabels steeds vaker aangeboden door Aziatische fabrikanten en vaak op de markt gebracht als een goedkope alternatieve oplossing in de volgende toepassingen:

• Luidsprekerkabels
• Voedingskabels voor HiFi-car audio
• Netwerkkabels (patchkabels)

Moeilijkheden bij gebruik:

• Een CCA-geleider van 2,5 mm² is ongeveer gelijk aan een koperen geleider van 1,5 mm²
• Hogere spanningsval en warmteontwikkeling bij Power over Ethernet
• Brandgevaar indien zekeringen in voertuig-HiFi-systemen niet correct zijn beveiligd
• Het gebruik in bedrijfsnetwerken is niet conform de normen (verboden door TIA en IEC)

Technische gegevens vergelijken:

Koper geleidt elektriciteit het beste en blijft de betrouwbare standaard voor de meeste elektrische verbindingen. Aluminium kan, mits correct toegepast, zinvol zijn bij lange kabellengtes of om gewicht te besparen. Voor voedingen wordt het gebruik van CCA-kabels echter niet aanbevolen. Vaak leidt onvoldoende etikettering en informatie tot onwetend gebruik, wat kan resulteren in aanzienlijk verhoogde risico’s.